تعارض ادله متعددتعارض ادله متعدد، تنافی میان مدلول سه دلیل یا بیشتر را می‌گویند ۱ - تعریفمراد از تعارض ادله متعدد آن است که میان مدلول بیش از دو دلیل ، تعارض و تنافی به وجود آید، مانند این که دلیل عامی بگوید: «یجب اکرام العلماء» و دلیل عام دیگری بگوید: «یحرم اکرام العلما» و دلیل سومی نیز بگوید: «یجب اکرام العالم العادل». بحثی که در این جا مطرح می‌شود این است که آیا در این صورت، برای رفع تعارض، همان ظهورات اولی ادله ملاحظه می‌گردد؛ یعنی یک یک ادله با هم سنجیده می‌شوند، یا این که دو دلیل با هم ملاحظه و بین آنها رفع تعارض می‌شود و بعد با دلیل سوم ملاحظه می‌گردد؟ به بیان دیگر، آیا در رفع تعارض بین ادله متعدد، از طریق انقلاب نسبت عمل می‌گردد یا از طریق عدم انقلاب نسبت؟ ۲ - حکممیان اصولی‌ها در این باره اختلاف است؛ عده‌ای همچون مرحوم « آخوند » در « کفایة الاصول » [۱]
[]
[۲]
کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص (۵۱۶-۵۱۵).
و « شیخ انصاری در «فرائد الاصول » [۳]
فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۲، ص۷۹۴.
به عدم انقلاب نسبت، و برخی دیگر به انقلاب نسبت معتقد شده‌اند.۳ - عناوین مرتبطانقلاب نسبت. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۱۴، برگرفته از مقاله «تعارض ادله متعدد». |